Aby obejrze? katedry ?redniowieczne, trzeba najpierw przejecha? okropn? autostrad? przez Zag??bie Saary. Zag??bie jest g?sto zaludnionym okr?giem przemys?owym. Autostrada zapchana po brzegi ci??arówkami i transporterami. Dawne kopalnie zapadaj? si?, wyrywaj?c w powierzchni drogi szczeliny i dziury, nieraz parometrowej wielko?ci. ?ata si? je prowizorycznie asfaltem. Mimo to na tych wertepach Francuzi i Niemcy prze?cigaj? si? w pobijaniu rekordów pr?dko?ci...

Potem jedzie si? przez p?askie tereny Szampanii i Ile de France. Pola, pola i pola. Wszystkie takie same: kilometrami ci?gnie si? rzepak i zbo?e, ani drzewka, z rzadka w oddali ma?a wie?. Chyba po to, aby kierowcy nie zasn?li przy kierownicy, u?o?ono na ziemi obok autostrady figury geometryczne z metalu, pomalowane na ró?ne kolory. Po pewnym czasie i te figury staj? si? monotonne. My z nudów zabawiali?my si? durn? zgadywank?: "-Zgadnij, co widz??". "-Hm, mo?e wie?? ci?nie??". "-Zgad?e?!". Oprócz wie? nie ma tam jednak nic innego... Ale po tej monotonii nagle z autostrady wida? miasto Reims i wspania?? katedr? - tam te? rozpoczyna si? "szlak katedralny".

W czasie tej podró?y obejrzeli?my wczesne katedry w Noyon i Soissons oraz klasyczne w Reims, Amiens, Beauvais i Rouen. Wszystkie katedry gotyckie w pó?nocnej Francji zacz?to budowa? w tym samym czasie, na pocz?tku XII wieku. By?a to prawdziwa "epidemia" - biskupi "zara?ali si?" entuzjazmem od innych biskupów i rozpoczynali budow?, prze?cigaj?c si? w nowoczesnych rozwi?zaniach architektonicznych i wystroju.

Pocz?tek XII wieku to we Francji okres rozkwitu gospodarczego. W rolnictwie, zatrudniaj?cym wtedy 80% ludno?ci, rozpowszechnia si? trójpolówka i p?ug, co znacznie podnosi wydajno?? produkcji. W transporcie u?ywa si? nowego rodzaju chom?ta, pozwalaj?cego ci?gn?? dziesi?ciokrotnie wi?ksze ci??ary ni? dotychczas. Nadal dominuje jednak transport wodny. Rozbudowuje si? sie? dróg i mostów, w miejscach pielgrzymkowych organizuje si? targi handlowe. Rozwijaj? si? nauki: geometria, astronomia, medycyna, technika wojenna, scholastyka.

"Katedra z XII wieku" jest oczywi?cie poj?ciem umownym. Oznacza, ?e wtedy rozpocz?to budow?. Cz?sto jednak pieni?dzy starcza?o tylko na 10-20 lat, potem budow? przerywa?y wojny, bunty ludno?ci. Zwykle budowa trwa?a wi?c dwie?cie lat, a w wielu katedrach doprowadzono j? do ko?ca dopiero w XIX wieku. Budow? finansowano z dochodów biskupstwa i kapitu?y. Mimo ?e w tych czasach jedna trzecia ziemi nale?a?a do ko?cio?a, dochody okazywa?y si? zwykle zbyt ma?e w stosunku do potrzeb. Budowniczowie zmuszeni byli szuka? innych ?róde? dochodów: dobroczy?ców, mecenasów, spadkodawców. Od papie?a uzyskiwano pozwolenie na w?drowanie z relikwiami po innych diecezjach i zbieranie datków. Udzielano tak?e specjalnych odpustów, na przyk?ad za jedzenie mas?a w czasie postu. Wyobra?enia, ?e ludno?? czynem wspomaga?a budow?, nie znajduj? potwierdzenia w kronikach - wr?cz odwrotnie - ?redniowieczne kroniki notuj? takie przypadki jako curiosum.