W naszych czasach serwisy z porcelany s? drogie - ale sumy, które p?acono za nie do XVIII wieku, trudno sobie nawet wyobrazi?. W tym czasie w Europie u?ywano naczy? z cyny, drewna, kamionki i gliny. Porcelanowe naczynia z Chin by?y sensacj?. Bia?e, delikatne, przepuszcza?y ?wiat?o - nie ca?kowicie jak szk?o - ale tak, ?e mo?na by?o widzie? przez nie zarysy postaci. Porcelanowe naczynia sta?y si? atrakcj? na arystokratycznych przyj?ciach i, oczywi?cie, wszyscy chcieli je mie?.

W Chinach produkcj? porcelany znano ju? od 600 roku naszej ery. Monopol na sprowadzanie porcelany wywalczyli Holendrzy i Portugalczycy i kazali sobie za to s?ono p?aci?. Tajemnic? wytwarzania chi?skiej porcelany próbowano odkry? w ró?nych miejscach Europy przez ca?y XVI i XVII wiek.

Uda?o si? to w 1709 roku na na dworze sakso?skim. Ksi??? elektor Saksonii August potrzebowa? pieni?dzy i mia? nadziej? na sp?acenie d?ugów pa?stwa dzi?ki produkcji z?ota. Wierzy? w teorie alchemiczne, wed?ug których z?oto mia?o powstawa? z przemiany innych metali. W te teorie wierzy? równie? alchemik J. F. Böttger, ale jego próby wytworzenia z?ota nie przynosi?y rezultatów, podczas gdy koszty utrzymania nadwornego laboratorium ci?gle ros?y. Przyci?ni?ty d?ugami ksi??? August uwi?zi? Böttgera, obiecuj?c mu w perspektywie kar? ?mierci, je?li nie wyka?e si? sukcesami. Böttger uratowa? si? dzi?ki temu, ?e oprócz alchemii zna? si? te? na chemii, podobnie jak inni alchemicy w jego czasach, którzy zajmowali si? metalurgi?, produkcj? farb i lekarstw. Böttger przy??czy? si? do bada? E. W. v. Tschirnhausa, który ju? od 1692 roku robi? do?wiadczenia z masami plastycznymi o ró?nym sk?adzie. Böttger i Tschirnhaus systematycznie przeprowadzili próby wypalania ró?nych glinek w ró?nych temperaturach. Zas?ug? Böttgera by?o skonstruowanie pieca, osi?gaj?cego temperatury oko?o 1400 stopni C. Na portrecie przedstawiony jest z mokrym r?cznikiem na g?owie, w?a?nie z powodu tych temperatur.

Jednym z kolejnych badanych materia?ów by?y glinki kaolinowe z okolic Mi?ni - i one w po??czeniu z wysok? temperatur? wypalania okaza?y si? by? tajemnic? chi?skiej porcelany. Produkcja porcelany rozwin??a si? bardzo szybko i na du?? skal?. Ju? w roku 1713 na targach w Lipsku oferowano do sprzeda?y porcelan? z Mi?ni. Zastanawiaj?ce jest, w jakim tempie rozwini?to ten "przemys?" - jak szybko znaleziono odpowiednich fachowców i artystów.

Manufaktura w Mi?ni zgromadzi?a od tego czasu 20 tysi?cy przyk?adów swoich wyrobów. W muzeum mo?na obejrze? trzy tysi?ce z nich, cz??? eksponatów corocznie wymienia si? na inne. Poza tym w pokazowym warsztacie mo?na przyjrze? si?, jak si? je wytwarza. Na wst?pie pokazu ogl?da si? film o etapach produkcji: najpierw przygotowanie masy z kaolinu, kwarcu i skalenia. Mas? miesza si? w wielkich mieszad?ach, a potem formuje naczynia w formach gipsowych lub metod? wtryskow?. Po d?ugim schni?ciu wypala si? je w temperaturze 1000 stopni C, pokrywa glazur?, a nast?pnie przez 24 godziny ponownie wypala w temperaturze 1380-1450 stopni. Istnieje kilka rodzajów porcelany i ka?dy z nich wymaga troch? innego procesu. Do malowania na porcelanie najlepiej nadaje si? tak zwana porcelana mi?kka.

Po filmie niektóre z etapów produkcji s? demonstrowane na ?ywo. Modelarz pokazuje, jak powstaje ma?a fili?anka z reliefem i uszkiem. W nast?pnym pomieszczeniu formierz lepi girlandy i ornamenty, które potem b?d? cz??ci? kandelabru. Obja?nienia s? odgrywane z ta?my magnetofonowej (mo?na te? za?atwi? wcze?niej tekst po polsku). Po "oficjalnych" obja?nieniach, pracownicy manufaktury opowiadaj? o swojej pracy i odpowiadaj? na pytania. W trzeciej i czwartej sali ogl?da si? malowanie s?ynnego wzoru cebulowego oraz malowanie na szkliwie i z?ocenie - tym razem rokokowych figurynek.

Eksponaty w muzeum s? ustawione chronologicznie. ?wietnie wida?, jak z up?ywem czasu zmienia?y si? mody i style w sztuce. Naczynia, wazy, figurynki, lichtarze, przezroczyste obrazy w technice litofanii, zastawa sto?owa króla Augusta III z roku 1749 o wysoko?ci trzech metrów. Wystawa pokazuje, ?e arty?ci mieli zachwycaj?ce pomys?y, jak wykorzysta? ten materia?. I ?e nadal je maj? - co wida? w sali po?wi?conej naszym czasom.

Sama nie wiem, co mi si? najbardziej w muzeum podoba?o. Mo?e wazon wielko?ci cz?owieka z roku 1900? Bia?e figurynki z porcelany bez szkliwa? A mo?e trójk?tne talerze z cyrkowo-bajecznymi motywami z lat sze??dziesi?tych? Je?li kto? ma talent i ch??, mo?e wzi?? udzia? w jednym z kursów malowania na porcelanie, organizowanym przez manufaktur?. Wyobra?am sobie, ?e mo?e to by? wspania?y sposób na sp?dzenie wakacji lub ponurych zimowych dni.