Okolice Padangu, stolicy indonezyjskiej prowincji Sumatra Zachodnia (Sumatera Barat), s? jednymi z najpi?kniejszych miejsc na Sumatrze i w Indonezji w ogóle. Tereny Sumatry Zachodniej zamieszkuj? Minangkabau, co oznacza "zwyci?ski bawó?". Sk?d wzi??a si? ta nazwa? Wed?ug starej sumatrza?skiej legendy, dawno temu olbrzymia armia przyby?a z Jawy z zamiarem podbicia ?yznych ziem na Sumatrze. Plemiona zamieszkuj?ce obecn? Sumatr? Zachodni? wiedzia?y, ?e nie maj? szans na pokonanie naje?d?cy. W zwi?zku z tym zaproponowano, aby zamiast krwawej wojny odby? si? pojedynek bawo?ów. Wynik pojedynku mia? by? obowi?zuj?cy dla obu stron. Jawajczycy si? zgodzili i wystawili do walki olbrzymiego bawo?a. Mieszka?cy Sumatry wypchn?li na plac m?ode ciel?, niekarmione od kilku dni, a do g?owy przywi?zali mu ostre sztylety. Podczas starcia cielak pogna? w kierunku wielkiego bawo?u i, domagaj?c si? mleka, rozpru? mu brzuch sztyletami. Jawajczycy wycofali si? z Sumatry.

Od tej pory wszystkie budynki Minangkabau maj? dachy zbudowane w kszta?cie rogów. Nawet nakrycie g?owy tradycyjnego stroju z tych stron przypomina rogi. Bawó? jest jednym z najbardziej szanowanych zwierz?t na Sumatrze Zachodniej. Pracuje, daje mleko i mi?so, jest cenionym prezentem ?lubnym. Prawd? mówi?c, w?a?nie tam widzia?em najbardziej wypasione bawo?y, mimo ?e przecie? ci??ko pracuj?. Sumatra Zachodnia jest po?o?onym na wzgórzach regionem rolniczym, gdzie produkuje si? wysokiej jako?ci ry?, warzywa, orzeszki ziemne i soj?. W wi?kszo?ci wypadków, ze wzgl?du na trudne ukszta?towanie terenu, jako traktor wykorzystywany jest bawó?.

Minangkabau s?yn? tak?e ze swoich r?cznie robionych tkanin - ikat, oraz delikatnych wyrobów ze srebra. Jest to te? jedyna matriarchalna kultura w Indonezji. W zasadzie jest to dziwne po??czenie islamu i matriarchatu. Mieszka?cy Sumatry Zachodniej s? uwa?ani w Indonezji za bardzo wierz?cych muzu?manów, ale jednocze?nie najwi?ksz? w?adz? w rodzinie ma kobieta. M?? mo?e jedynie oczekiwa? wierno?ci od swojej ma??onki, ale ziemia i maj?tek nale?? do niej. W przypadku rozwodu (mimo islamu tutaj kobieta te? mo?e wyst?pi? o rozwód), by?y m?? wraca do domu rodziców (lub matki), którzy musz? zwróci? przyj?ty od panny m?odej posag. Kandydat na m??a ma swoj? cen?. Dro?ej ni? miejscowy rolnik "kosztuje" narzeczony z wy?szym wykszta?ceniem, a do tego pracuj?cy w Padangu lub w D?akarcie.

Mój pobyt na ziemi Minangów - Bumi Minangkabau, rozpocz??em od wizyty u kolegi pracuj?cego w jedynej podziemnej kopalni w?gla kamiennego w Indonezji, Bukit Asam Ombilin. Po godzinnym locie z D?akarty wyl?dowa?em szcz??liwie w Padangu, gdzie oczekiwa? na nas wys?any z kopalni samochód. Kopalnia znajduje si? ok. 180 km od Padangu, ale dojazd trwa ponad cztery godziny. Droga z Padangu wiedzie przez bardzo malownicz?, w?sk? dolin? Anai. Jej dno zajmuje rzeka Anai, droga asfaltowa i tory kolejowe, którymi od czasu do czasu przeje?d?aj? wy?adowane urobkiem w?glarki z Ombilin. Zbocza s? tak strome, a droga kr?ta, ?e poci?gi w?glowe sk?adaj? si? jedynie z 5-6 wagonów, ci?gni?tych przez lokomotyw? utrzymuj?c? równowag? dzi?ki trzeciej, z?batej szynie pomi?dzy torami. Kr?ta droga oraz brak jakiegokolwiek pobocza uniemo?liwiaj? praktycznie bezpieczne zatrzymanie samochodu.

Gdy wyjechali?my z doliny, kierowca wybra? d?u?sz?, ale bardziej malownicz? drog?, wiod?c? przez ?yzne wzgórza Bukit Barisan oraz nad brzegiem jednego z dwóch wulkanicznych jezior na Sumatrze Zachodniej - jeziora Singkarak. Po drodze do kopalni przeje?d?a si? przez urocze miejscowo?ci Padangpanjang i Solok, gdzie zobaczy? mo?na ?adnie zachowane tradycyjne domy Minangów.

Miejscowo?? Sawahlunto, gdzie znajduje si? kopalnia Ombilin, mile zaskoczy?a mnie swoim wygl?dem. Spodziewa?em si? ujrze? miejsce pe?ne ha?d, py?ów i dymów. A tymczasem zobaczy?em zielone, uporz?dkowane miasto po?o?one na sze?ciu wzgórzach, które bardziej przypomina?o wypoczynkowe kurorty alpejskie ni? cokolwiek innego. Centrum miasta stanowi? stare holenderskie budynki (kopalni? Ombilin za?o?ono w 1891 r.), w tym ?adny ratusz i zadbany ko?ció? katolicki. Dzi?ki pomocy kolegi zobaczy?em tak?e sztolni? kopalni Ombilin - ponad dwa kilometry d?ugo?ci, stromo biegn?ca pod ziemi?. I jeszcze jeden mi?y akcent - w kopalni nadal funkcjonuj? polskie maszyny zakupione w latach 70. Tyle lat w ci??kich, tropikalnych warunkach! Wszed?em te? do kilku "nielegalnych" sztolni, które znajduj? si? poza terenem kopalni. Koszmar. Nisko, duszno i mokro. Nic dziwnego, ?e rocznie ginie w nich ok. 200 osób. G?ównie na skutek t?pni??, zalania wod? oraz zatrucia gazami. Takie sztolnie stanowi? tak?e zagro?enie dla kopalni Ombilin, gdy? niszcz? struktur? rozkopywanej góry, co w ka?dej chwili mo?e grozi? wypadkiem. W?adze usi?uj? walczy? z "nielegalnymi" górnikami, ale jakiekolwiek dzia?ania si?owe powoduj? walki i rozruchy. Ostatnio jednak spróbowano innej metody - zatrudniania "nielegalnych" górników przy ró?nego rodzaju pracach publicznych, takich jak naprawa dróg, prze?adunek urobku lub wydobycie w pobliskiej kopalni odkrywkowej. Na razie przynosi to lepsze rezultaty. W ci?gu ostatniego roku liczba "nielegalnych" górników zmniejszy?a si? z 3 tys. osób do 1600.